اختلالات کف لگن چیست و چگونه قابل تشخیص است؟

اختلالات کف لگن تاثیرات منفی قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد دارد و نیاز به تشخیص و درمان دقیق خواهند داشت این مشکلات عوارض بسیار زیادی را برای بانوان به همراه دارد. اهمیت شناخت و درمان به موقع این اختلالات به دلیل تاثیرات گسترده آن بر سلامت جسمی و روانی افراد، بیش از پیش مشخص شده است و امروزه پژوهش‌های زیادی در این زمینه در حال انجام است.

اختلالات کف لگن چیست؟

اختلالات کف لگن به گروهی از مشکلات پزشکی اطلاق می‌شود که بر روی عضلات، بافت ‌ها و ساختارهای اطراف و زیر ناحیه لگن تأثیر می‌گذارند. این اختلالات عملکرد طبیعی کف لگن را مختل می‌کنند و علائم و مشکلات متعددی را ایجاد خواهند کرد. کف لگن به عنوان ناحیه‌ ای از بدن که از عضلات و بافت ‌های پیوندی تشکیل شده، مسئول نگهداری و حمایت از اعضای داخلی لگن مانند مثانه، روده و رحم در زنان است. توجه به درمان اختلالات کف لگن از اهمیت بالایی برخوردار است و باید به موقع انجام شود.

علل اختلالات کف لگن

اختلالات کف لگن به دلایل متعددی رخ می‌دهند و این دلایل به عوامل فیزیکی، پزشکی و سبک زندگی مربوط می‌شوند. در ادامه به بررسی مهم ‌ترین علل این اختلالات خواهیم پرداخت.

• زایمان طبیعی:  زایمان ‌های طبیعی به خصوص در موارد زایمان ‌های دشوار،  باعث آسیب به عضلات، اعصاب و بافت‌ های کف لگن می‌شود.
• زایمان‌های مکرر:  زایمان ‌های متعدد باعث تضعیف عضلات و افزایش خطر افتادگی اعضای داخلی لگن می‌شود.
• کاهش الاستیسیته عضلات:  با افزایش سن، عضلات کف لگن به تدریج انعطاف ‌پذیری و قدرت خود را از دست می‌دهند.
• کاهش هورمون‌ ها:  کاهش سطح هورمون استروژن پس از یائسگی باعث ضعیف ‌تر شدن بافت ‌های کف لگن می‌شود.
• فشارهای مکرر:  تلاش ‌های مکرر برای دفع مدفوع به دلیل یبوست به عضلات کف لگن فشار وارد می‌کند و باعث تضعیف آن ‌ها می‌شود.
• وزن اضافی:  اضافه وزن و چاقی باعث افزایش فشار روی عضلات و بافت ‌های کف لگن می‌شود.
• عوامل ژنتیکی:  برخی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد ضعف در عضلات و بافت ‌های کف لگن هستند.
• سرفه‌های مزمن:  بیماری‌ های مزمن مانند آسم یا برونشیت که باعث سرفه‌ های مکرر می‌شوند، به عضلات کف لگن فشار وارد می‌کنند.
• بلند کردن اجسام سنگین:  افرادی که به طور مداوم اجسام سنگین بلند می‌کنند، به دلیل فشار اضافی روی کف لگن ممکن است به مشکلات این ناحیه دچار شوند.
• هیسترکتومی:  جراحی‌هایی مانند برداشتن رحم (هیسترکتومی) باعث تغییر در ساختار و حمایت کف لگن می‌شوند.
• تصادفات یا ضربات:  آسیب‌ های ناشی از تصادفات یا ضربات مستقیم به ناحیه لگن  باعث آسیب به عضلات و اعصاب کف لگن می‌شوند.
• بارداری:  تغییرات هورمونی در دوران بارداری  باعث نرم شدن بافت‌ ها و افزایش خطر اختلالات کف لگن می‌شود.
• یائسگی:  کاهش استروژن پس از یائسگی  باعث تضعیف عضلات و بافت ‌های کف لگن می‌شود.
• بیماری‌های عصبی:  بیماری‌ هایی مانند پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس  (MS) و دیابت که به سیستم عصبی آسیب می‌رسانند، ممکن است به اختلالات کف لگن منجر شوند.
• تنش عضلانی:  استرس و اضطراب باعث تنش عضلات کف لگن می‌شوند، که در طولانی مدت ممکن است منجر به مشکلات کف لگن می‌گردد.
• ناهنجاری‌های مادرزادی:  برخی افراد با ناهنجاری ‌های ساختاری در کف لگن متولد می‌شوند که باعث اختلال در عملکرد این ناحیه می‌شود. 

بیشتر بخوانید: ورزش کگل برای تقویت عضلات کف لگن

تشخیص اختلالات کف لگن

تشخیص اختلالات کف لگن معمولاً توسط بهترین متخصص زنان که فلوشیپ اختلالات کف لگن را داشته باشد، انجام می‌شود و دکتر مریم کرمعلی بهترین پزشک برای این امر است. این فرآیند شامل چندین مرحله مختلف است که به پزشک کمک می‌کند تا مشکل را شناسایی و درمان مناسب را پیشنهاد نماید. در ادامه به این موارد خواهیم پرداخت.

پزشک ابتدا با شما درباره علائم، شدت و مدت زمان آن ‌ها و هر گونه سابقه خانوادگی مشکلات کف لگن صحبت می‌کند. اگر قبلاً زایمان طبیعی داشتید، اطلاعات مربوط به تعداد آن و هر گونه عوارضی که تجربه کرده‌اید، مورد بررسی قرار می‌گیرد. اطلاعاتی در مورد جراحی ‌های قبلی به ویژه جراحی ‌های لگنی یا شکمی گردآوری می‌شود. پزشک ناحیه لگن را معاینه می‌کند تا هر گونه نشانه ‌ای از افتادگی اعضای داخلی، ناهنجاری ‌های ساختاری یا علائم التهاب را بررسی کند. پزشک ممکن است از شما بخواهد تا عضلات کف لگن خود را به صورت ارادی منقبض یا آزاد کنید تا قدرت و توانایی عضلات ارزیابی شود.

بررسی کلی وضعیت سلامت و معاینه نواحی مرتبط با لگن ممکن است انجام شود. آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون‌ها یا دیگر عوامل مؤثر انجام خواهد شد. برای تشخیص دقیق در برخی موارد آزمایش های تخصصی اورودینامیک ، سیستوسکوپی ، ام‌آر‌آی یا سی‌تی اسکن انجام می‌شود. پزشک متخصص با استفاده از تمرینات و تکنیک ‌های مختلف، عضلات کف لگن را ارزیابی کرده و توانایی و قدرت آن‌ها را می‌سنجد. با توجه به نتایج آزمایشات و معاینات انجام شده پزشک دلیل اختلال کف لگن را تشخیص داده و درمان مناسب با شرایط بیمار را تجویز می‌کند.

عوارض اختلالات کف لگن

اختلالات کف لگن باعث بروز عوارض مختلفی می‌شوند که بر کیفیت زندگی فرد تأثیر منفی می‌گذارند. این عوارض  از مشکلات جسمانی تا تأثیرات روانی و اجتماعی را شامل می‌شوند. برخی از آن عا عبارتند از:

• ناتوانی در کنترل دفع مدفوع
• افتادگی مثانه، رحم، یا روده
• مشکلات جنسی و کاهش لذت جنسی
• درد مداوم یا دوره‌ ای در ناحیه لگن
• مشکل در دفع مدفوع
• افسردگی و اضطراب
• عفونت‌های مکرر
• اختلالات خواب 
• بی اختیاری ادرار در دوران بارداری

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هر زمان که علائمی مانند بی‌اختیاری، درد، تغییرات غیرعادی در الگوهای دفعی یا مشکلات جنسی تجربه کردید که به نظر می‌رسد طبیعی نیستند یا با گذر زمان بدتر می‌شوند، باید به متخصص زنان مراجعه کنید. مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند از بروز عوارض جدی ‌تر جلوگیری کند و به شما کمک نماید که درمان‌ های مناسب را در زمان مناسب دریافت کنید.

نتیجه گیری

اختلالات کف لگن  به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تأثیر می‌گذارند و به مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی منجر می‌شوند. اهمیت مراجعه به پزشک و دریافت تشخیص و درمان مناسب نباید نادیده گرفته شود. با آگاهی از علائم و مشکلات مرتبط با این اختلالات و اقدام به موقع برای درمان، از بروز عوارض جدی ‌تر جلوگیری کنید و به بهبود سلامت کلی و کیفیت زندگی خود کمک بزرگی داشته باشید. در نهایت، حمایت از خود و پیگیری مراقبت ‌های پزشکی ضروری است تا زندگی سالم ‌تر و شادتری داشته باشید.