انواع بی اختیاری ادرار و روش های درمان آن ها

انواع بی‌اختیاری ادرار، به عنوان یکی از مشکلات شایع در سیستم ادراری، می‌توانند تأثیرات متفاوتی بر زندگی افراد داشته باشند. بی‌اختیاری ادرار به عدم توانایی در کنترل خروج ادرار گفته می‌شود و ممکن است در افراد مختلف به دلایل متنوعی رخ دهد. شناخت انواع مختلف این اختلال و دلایل بروز آن‌ها، کلید اصلی در مدیریت و درمان مؤثر این مشکل است. در ادامه به طور کامل به توضیح این موضوع می پردازیم.

02:20

انواع بی اختیاری ادرار

اهمیت شناخت انواع بی اختیاری ادرار

شناخت انواع بی‌اختیاری ادرار اهمیت بسیاری در تشخیص صحیح و انتخاب روش درمان مناسب دارد. بی‌اختیاری ادرار انواع مختلفی دارد که هر کدام دلایل و عوامل مؤثر خاص خود را دارند. تشخیص نوع بی‌اختیاری به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین روش ‌های درمانی را انتخاب کنند. همچنین، آگاهی از نوع بی‌اختیاری به بیماران کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتر به کنترل و مدیریت شرایط خود بپردازند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.

انواع بی اختیاری ادرار کدامند؟

بی اختیاری ادرار به دلایل مختلفی در افراد بروز می‌کند. در ادامه برخی از این موارد و دلایل بروز آن ها را بیان می‌کنیم.

بی اختیاری ادرار استرسی

بی‌اختیاری ادرار استرسی یا فشاری به نشت غیرارادی ادرار در هنگام اعمال فشار بر مثانه گفته می‌شود، مانند زمانی که فرد سرفه، عطسه، خنده یا فعالیت بدنی سنگین می‌کند. این نوع بی‌اختیاری زمانی رخ می‌دهد که عضلات کف لگن یا اسفنکتر مثانه ضعیف شده باشند و نتوانند به‌ درستی از جریان ادرار جلوگیری کنند. علل اصلی بی‌اختیاری استرسی شامل زایمان طبیعی، افزایش سن، تغییرات هورمونی ناشی از یائسگی، جراحی ‌های لگنی، چاقی و آسیب به بافت ‌های اطراف مثانه است. ضعف در عضلات حمایتی کف لگن باعث می‌شود که هنگام افزایش فشار درون شکمی، کنترل ادرار از دست برود و فرد دچار نشت ادرار شود.

02:40

بی اختیاری ادرار استرسی

بی اختیاری ادرار عملکردی

بی‌اختیاری ادرار عملکردی به حالتی اطلاق می‌شود که فرد قادر به کنترل یا دسترسی به دستشویی به دلیل مشکلات جسمی یا روانی نیست، حتی اگر مثانه به‌ خوبی عمل کند. این نوع بی‌اختیاری ناشی از محدودیت ‌های فیزیکی یا ذهنی است که مانع از رسیدن فرد به توالت در زمان مناسب می‌شود. علل آن شامل اختلالات حرکتی مانند آرتروز، که باعث سختی در حرکت به دستشویی می‌شود، همچنین، مشکلات بینایی یا عدم هماهنگی عضلات نیز باعث اختلال در دسترسی به توالت و بروز بی‌اختیاری می‌شود. درمان این نوع بی‌اختیاری بیشتر بر رفع مشکلات زمینه ‌ای و بهبود دسترسی فرد به محیط‌ های بهداشتی متمرکز است.

بی اختیاری ادرار فوری

بی‌اختیاری ادرار فوریتی یا اضطراری به حالتی گفته می‌شود که فرد به طور ناگهانی و با احساس نیاز شدید و غیرقابل کنترل برای دفع ادرار مواجه می‌شود و قبل از رسیدن به دستشویی دچار نشت ادرار می‌شود. این نوع بی‌اختیاری ناشی از انقباضات غیرارادی عضلات مثانه است که باعث تخلیه سریع ادرار می‌شود. علل بی‌اختیاری ادرار فوریتی شامل عفونت ‌های مجاری ادراری، تحریک ‌پذیری بیش از حد مثانه  مثانه بیش‌فعال، آسیب‌ های عصبی ناشی از بیماری ‌هایی مانند ام‌اس یا پارکینسون، دیابت و برخی مشکلات مرتبط با سن می‌باشد. همچنین، عوامل روانی مانند استرس و اضطراب نیز تأثیرگذار می‌باشند. این نوع بی‌اختیاری کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و نیاز به ارزیابی و درمان تخصصی دارد.

04:17

تشخیص و درمان بی اختیاری ادرار فوریتی ( دکتر مریم کرمعلی فلوشیپ کف لگن )

بی اختیاری ادرار مختلط

بی‌اختیاری ادرار مختلط به شرایطی گفته می‌شود که فرد به‌ طور همزمان دچار هر دو نوع بی‌اختیاری استرسی و اضطراری می‌باشد. این وضعیت باعث بروز نشت ادرار هنگام انجام فعالیت ‌هایی مانند سرفه، عطسه یا ورزش و همچنین در هنگام احساس ناگهانی و شدید نیاز به دفع ادرار می‌شود. علل بی‌اختیاری مختلط ترکیبی از عوامل دخیل در هر دو نوع بی‌اختیاری است؛ برای مثال ضعف عضلات کف لگن یا اسفنکتر مثانه که باعث بی‌اختیاری فشاری می‌شود، به‌ همراه مشکلات مربوط به مثانه بیش ‌فعال یا آسیب‌ های عصبی که موجب بی‌اختیاری فوریتی می‌شود. عوامل دیگری مانند افزایش سن، تغییرات هورمونی، زایمان ‌های متعدد، جراحی ‌های لگنی و بیماری‌ های مزمن نیز در بروز این نوع بی‌اختیاری نقش دارند. برای مدیریت و درمان بی‌اختیاری ادرار مختلط، ارزیابی دقیق و ترکیب روش‌ های درمانی مختلف ضروری است.

بی اختیاری ادرار Overflow (سرریز)

بی‌اختیاری ادرار Overflow یا سرریز زمانی رخ می‌دهد که مثانه نتواند به طور کامل ادرار خود را تخلیه کند و ادرار اضافی به دلیل پرشدن بیش از حد مثانه نشت می‌کند. این نوع بی‌اختیاری معمولاً به دلیل اختلالات در تخلیه طبیعی مثانه به وجود می‌آید. علل اصلی آن شامل انسداد مجاری ادراری  مانند بزرگ شدن پروستات در مردان، آسیب به عضلات مثانه، یا مشکلات عصبی است که مانع از ارسال سیگنال‌ های صحیح برای تخلیه مثانه می‌شود. شرایطی مانند دیابت، سکته مغزی، آسیب‌ های نخاعی و مصرف داروهای خاص باعث ضعف در عملکرد عضلات مثانه یا اختلال در کنترل اعصاب مربوط به تخلیه ادرار می‌شوند. این نوع بی‌اختیاری اغلب با احساس پر بودن مداوم مثانه همراه است و به تجمع ادرار در مثانه و نشت مکرر منجر می‌شود. درمان معمولاً شامل اصلاح علل زمینه‌ای و استفاده از روش‌ های جراحی، دارویی یا تخلیه مثانه است.

بی اختیاری ادرار کامل

بی‌اختیاری ادرار کامل به حالتی گفته می‌شود که فرد توانایی کنترل جریان ادرار را به‌ طور کامل از دست می‌دهد و ادرار به ‌طور مداوم یا به‌ طور غیرارادی نشت می‌کند. این نوع بی‌اختیاری ناشی از مشکلات شدید در عملکرد مثانه، مجاری ادراری یا عضلات کف لگن می‌باشد. علل این اختلال شامل بیماری‌ هایی مانند آسیب‌ های عصبی  مانند سکته مغزی، آسیب نخاعی یا بیماری‌ های عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس، مشکلات ساختاری مثانه  مانند مثانه بیش‌ فعال یا انسداد مجاری ادراری، یا اختلالات هورمونی است. همچنین، شرایطی مانند عفونت های مزمن، پروستات بزرگ در مردان یا جراحی ‌های لگنی که به آسیب به بافت ‌ها منجر شده‌اند، باعث بی‌اختیاری ادرار کامل می‌شود. این نوع بی‌اختیاری به‌ طور جدی بر کیفیت زندگی فرد تأثیر می‌گذارد و نیاز به درمان فوری و تخصصی دارد. درمان‌های موجود شامل داروها، تمرینات فیزیکی، تغییرات سبک زندگی و در موارد پیشرفته ‌تر، جراحی است.

برای درمان انواع بی اختیاری ادرار می توانید به دکتر کرمعلی، بهترین جراح بی اختیاری ادرار مراجعه نمایید.

سوالات متداول

آیا بی‌اختیاری ادرار فقط در زنان اتفاق می‌افتد؟

اگرچه بی‌اختیاری ادرار در زنان شایع ‌تر است، اما مردان نیز به ویژه با افزایش سن، مشکلات مربوط به پروستات و بیماری ‌های عصبی دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شوند.

بی‌اختیاری ادرار به خودی خود برطرف می‌شود؟

در بسیاری از موارد، بی‌اختیاری ادرار بدون درمان ‌های مناسب به خودی خود بهبود نمی‌یابد و نیاز به پیگیری پزشکی دارد. تمرینات تقویتی کف لگن  مانند تمرینات کیگل به تقویت عضلات مثانه و جلوگیری از نشت ادرار کمک می‌کنند.

نتیجه گیری

بی‌اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع است که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی افراد دارد. تشخیص دقیق انواع بی‌اختیاری و علل آن از اهمیت بالایی برخوردار است تا درمان ‌های مناسب و مؤثر ارائه شود. با پیشرفت ‌های پزشکی و درمان ‌های نوین، بسیاری از افراد این مشکل را مدیریت کرده و زندگی بهتری خواهند داشت. توجه به بهداشت روانی، ورزش ‌های تقویتی و پیگیری ‌های پزشکی به پیشگیری و درمان بی‌اختیاری ادرار کمک خواهد کرد. مهم‌ تر از همه، باید بدانیم که بی‌اختیاری ادرار یک مشکل قابل درمان است و افراد مبتلا نباید از مطرح کردن آن خجالت بکشند یا احساس شرمندگی کنند.