سرطان دهانه رحم چیست و چگونه ایجاد می شود؟

سرطان دهانه رحم بیماری است که در پایین‌ترین قسمت رحم (بالای واژن) ایجاد می‌شود. در سراسر جهان این یکی از بیماری‌های شایع بین خانم ها می‌باشد اما در کشورهای پیشرفته به علت انجام غربالگری (تست پاپ‌اسمیر) میزان بروز آن به شدت کاهش یافته است. از آنجایی که پیشروی این بیماری بسیار کند می‌باشد بنابراین با انجام منظم تست پاپ‌اسمیر تا حدود زیادی می توان از این بیماری پیشگیری کرد. اکثر خانم هایی که به این بیماری مبتلا می‌شوند یا این تست را به صورت منظم انجام نداده اند یا اینکه نتایج حاصل از موارد مشکوک را پیگیری نکرده اند. اگر این بیماری در همان مراحل اول تشخیص داده شود 100 درصد قابل درمان می‌باشد و جای هیچ‌گونه نگرانی وجود ندارد.

عوامل ایجاد کننده سرطان رحم

عواملی که باعث ایجاد سرطان دهانه رحم می‌شود:

می‌توان گفت تقریبا عامل تمام سرطان‌های گردن رحم ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌باشد. با اینکه تمام افرادی که این ویروس را در بدن خود دارند به سرطان دهانه رحم مبتلا نمی‌شوند اما تقریباْ همه‌ی افرادی که این سرطان را دارند، آلوده به این ویروس هستند. ویروس پاپیلومای انسانی از طریق تماس فیزیکی یا در طی رابطه جنسی منتقل می‌شود و انواع مختلفی دارد که بعضی از آنها باعث ایجاد سرطان دهانه رهم و برخی دیگر باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند.

الگوی روابط جنسی خانم ها نقش مهمی در ایجاد سرطان دهانه رحم دارد، بعضی از عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری می‌شوند شامل این موارد می‌باشند:

• شروع رابطه جنسی از سنین خیل پایین
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• داشتن شریک جنسی یا شرکای جنسی که فعالیت‌های جنسی پرخطر انجام می‌دهد
• عدم تزریق واکسن HPV
• درآمد پایین و قرار گرفتن در گروه اقشار کم درآمد
• مادرانی که در دهه 1960 از قرص دی اتیل استیل بسترول  (DES) طی دوران بارداری خود استفاده کرده‌اند ممکن است فرزندان دختر آنها در معرض خطر ابتلای بیشتر باشند.
• سیستم ایمنی ضعیف نیز یکی از مواردی است که خطر ابتلا را بالا می‌برد.

علائم سرطان دهانه رحم

در اکثر موارد این بیماری در سالهای اولیه علامت خاصی ندارد اما بعضی از علائمی که به عنوان زنگ خطر مطرح می‌باشند شامل موارد زیر می‌باشد:

• هرگونه خون‌ریزی واژینال غیرعادی بین دو دوره‌ی پریود، بعد از رابطه‌ی جنسی یا پس از یائسگی
• ترشحات بی‌رنگ، صورتی، قهوه‌ای، خون‌آلود یا با غلظت کم که برای چندین ماه ادامه داشته باشد
• افزایش طول دوره عادت ماهیانه و افزایش خون‌ریزی طی این دوره که با الگوی همیشگی متفاوت باشد

سرطان دهانه رحم می‌تواند به واژن، غدد لنفاوی، مثانه، روده، ریه، استخوان و کبد گسترش پیدا کند، تا زمانی که سرطان دهانه رحم به اعضای دیگر گسترش نیافته باشد کاملاْ قابل درمان است اما پس از آن روند درمان بسیار سخت و طولانی خواهد شد.

علائم سرطان پیشرفته دهانه رحم

• کمردرد
• شکستگی یا درد در استخوان
• خستگی
• خروج ادرار یا مدفوع از واژن
• احساس درد در ناحیه پا
• از دست دادن اشتها
• احساس درد و ناراحتی در قسمت لگن
• تورم در یک پا
• از دست دادن وزن

تشخیص سرطان دهانه رحم

• با انجام تست پاپ اسمیر می‌توان سرطان دهانه رحم را در مراحل اولیه شناسایی کرد اما بر اساس این تست نمی‌توان تشخیص نهایی را داد.
• با توجه به شرایط سنی و نتیجه‌ی مشکوک تست پاپ اسمیر ممکن است پزشک شما درخواست تست دی‌ان‌ای ویروس پاپیلومای انسانی را بدهد.
• اگر طی آزمایشات و معاینات موردی غیرعادی مشاهده شود، بهترین متخصص فلوشیپ کف لگن برای بررسی دقیق‌تر از روش کولپوسکوپی استفاده می نماید. در این روش با ابزار مخصوص پزشک می‌تواند بافت‌های داخلی را به طور واضح مشاهده نماید و اگر متوجه مورد مشکوکی شود از آن قسمت‌ها نمونه برداری می‌کند و نمونه را برای بررسی‌های بیشتر به آزمایشگاه می‌فرستد.
• در نهایت ممکن است پزشک شما درخواست بیوپسی بدهد و طی یک جراحی کوچک، از دهانه رحم تکه هایی را جدا کنه و برای بررسی به آزمایشگاه انتقال دهد.

درمان سرطان دهانه رحم

نحوه درمان سرطان دهانه رحم به این عوامل بستگی دارد:

• پیشرفت سرطان و اینکه در کدام مرحله قرار دارد
• اندازه و شکل تومور
• سن و وضعیت سلامت عمومی فرد
• اینکه فرد در آینده تمایلی به داشتن فرزند دارد یا خیر

اگر سرطان هانه رحم در مراحل اولیه تشخیص داده شود با برداشتن یا از بین بردن قسمت‌های پیش‌سرطانی یا سرطانی می‌توان به راحتی آن را درمان کرد. روش های جراحی بسیاری وجود دارد که توسط آن‌ها می توان بدون آسیب زدن به دهانه رحم یا برداشتن رحم سلول‌های سرطانی را خارج کرد به طوری که فرد در آینده بتواند صاحب فرزند شود. این روش‌ها شامل:

• الکتروسرجری (استفاده از جریان الکتریسیته برای برداشتن بافت غیرطبیعی)
• کرایوتراپی (منجمد کردن سلول‌های سرطانی)
• لیزردرمانی (استفاده از اشعه لیزر برای از سوزاندن و از بین بردن بافت غیرطبیعی)

و در انتها اگر هیچ کدام از روش های ذکر شده موثر نبود به عنوان آخرین درمان، هیستروکتومی (خارج کردن رحم) انجام می‌شود.