کیست تخمدان یکی از شایع ترین بیماری های زنان است که ابتلا به آن اتفاق نادری نیست. اما ممکن است این عارضه با خود نگرانیهایی را به همراه داشته باشد و زمانی که فرد احساس درد و ناراحتی دارد این فکر برایش ایجاد شود که علت به وجود آمدن این عارضه چیست و علائم دیگر آن چیست. همراه ما در این مقاله باشید تا تمام نکات را در این زمینه مورد بررسی قرار دهیم.

چرا کیست تخمدان ایجاد می شود؟
علت ایجاد کیست تخمدان ممکن است به عوامل زیر برگردد:
نارسایی تخمدان: وقتی یک تخمک در تخمدان نمیرسد و نمیتواند تخمکگذاری را انجام دهد، ممکن است یک فولیکول کیستی شکل بگیرد و یا در داخل تخمدان به عنوان کیست تخمدان تبدیل شود. وجود کیست تخمدان باعث اختلال در قاعدگی شده و ممکن است با درد زیر شکم خود را بروز نماید. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): یک اختلال هورمونی است که میتواند منجر به تشکیل چندین کیست در تخمدان شود. وجود تخمدان در این سندرم، تولید هورمون لوتئینیزه بیشتر از نیاز بوده و موجب بیتوازنی هورمونی و اختلال در تخمکگذاری میشو.
در واقع تخمدان پلی کیستیک نتیجه اختلال و بهم ریختگی هورمون های زنانه است که مدام در حال تولید کیست هستند.
اختلال هورمونی: بهم ریختن تعادل هورمون ها عامل دیگر ایجاد کیست تخمدان است، تغییرات ناهنجار در هورمونهای زنانه میتواند منجر به تشکیل کیست تخمدان شود. به عنوان مثال، افزایش سطح هورمون استروژن یا کاهش سطح هورمون پروژسترون در برخی موارد میتواند به تشکیل کیست تخمدان منجر شود.
التهاب تخمدان: برخی از بیماری های التهابی در لگن و تخمدان باعث ایجاد کیست تخمدان می شوند.عفونت باکتریایی در تخمدان میتواند به تشکیل کیست تخمدان منجر شود. این شامل التهاب تخمدان (سلپینگیت) و عفونت پارامتری است.
علل دیگر: عوامل دیگری مانند تروما (صدمه) در تخمدان، عوامل ژنتیکی، تزریق هورمونهای بارداری و استفاده از برخی داروها نیز ممکن است به تشکیل کیستهای تخمدان بیانجامد.
بیشتر بخوانید: فلوشیپ کف لگن
مهم است بدانید که هر کیست تخمدان نیاز به تشخیص و درمان دقیق دارد و بهتر است با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا علت ایجاد کیست تخمدان شما تشخیص داده شود و درمان مناسبی انجام شود.
برای تشخیص کیست تخمدان، با معاینه بالینی کار دشوار است اما با ارائه سوابق پزشکی و علائمی که وجود دارد ممکن است بتوانند احتمال این بیماری را تشخیص دهند. همچنین از روش های مختلف تشخیصی مانند بررسی تشخیصی تصویربرداری از جمله سونوگرافی تخمدان و آزمایشات خون می توان برای تشخیص تخمدان پلی کیستیک استفاده کرد.
درمان کیست تخمدان بستگی به اندازه، نوع و علائم مربوطه دارد. برخی از کیست ها احتیاج به درمان ندارند و به طور خودبخودی روی میآیند. در موارد دیگر، پزشک ممکن است داروها را برای کنترل هورمون ها یا جراحی برای برداشتن کیست تخمدان تجویز کند. البته باید توصیه شود که هیچگاه خود تشخیص نزنید و بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و برای ارزیابی دقیق و درمان مناسب به او مراجعه کنید. درد های لگنی مزمن و غیر قابل تحمل نیز از عوارض تخمدان پلی کیستیک می باشد . اگر درد های لگنی خارج از سیکل قاعدگی رخ می دهند باید دقت داشته باشید که احتمال بروز کیست تخمدان وجود دارد .
خونریزی غیرطبیعی قاعدگی
نکته ای که در رابطه با کیست تخمدان ها وجود دارد ، این است که علائم نامبرده بیانگر ابتلای صد در صد افراد به کیست تخمدان نمی باشد و برای تشخیص دقیق این بیماری نیاز به مراجعه به متخصص زنان و فلوشیپ اختلالات لگن می باشد .. با انجام سونوگرافی و سایر آزمایشات لازم در این خصوص می توان نوع کیست و میزان آن را تعیین نمود.
روش های درمان کیست تخمدان
بعد از تشخیص ابتلا به کیست تخمدان و تعیین خوش خیم و یا بدخیم بودن آن، نیاز به آغاز مراحل درمان دارید .
مهم ترین درمان برای این بیماری تغییر سبک زندگی می باشد که شامل رعایت موارد زیر است:
- نوشیدن آب تصفیه شده به مقدار کافی
- افزایش میزان فعالیت و ورزش
- کم کردن استرس های روحی
- دوری جستن از مواد شیمیایی
همچنین برای درمان کیست تخمدان نیاز به درمان هایی دارویی دارید که متخصص زنان برایتان تجویز می نماید. در برخی موارد که کیست ها بسیار بزرگ و غیر قابل درمان هستند نیاز به جراحی خواهد بود.
بیشتر بخوانید: فیبروم رحم چیست؟
انواع کیست تخمدان
همانطور که دانستیم کیستهای تخمدان نوعی تودههای مایع یا جامد در داخل تخمدان هستند که میتوانند در نتیجه فرایندهای طبیعی تخمدان شکل گیرند. این کیستها ممکن است بدون علائم باقی بمانند و به طور تصادفی در طول معاینه پزشک یا با استفاده از تصویربرداری تشخیص داده شوند، یا ممکن است علائمی مانند درد، ناراحتی یا نارسایی تولید هورمونها ایجاد کنند. در زیر، برخی از انواع کیستهای تخمدان را ذکر میکنم:
- کیست تخمدان عملکردی: این کیستها معمولاً بدون علائم هستند و در نتیجه رشد طبیعی تخمدان شکل میگیرند. غالباً خودبهخود بهبود مییابند و نیاز به درمان خاصی ندارند.
- کیست درموئید: این کیستها حاوی بافتهایی مانند مو، پوست و چشمها هستند و ممکن است در تخمدان شکل گیرند. آنها معمولاً بی خطر هستند و نیاز به درمان فوری ندارند.
باید توجه داشته باشیم که کیستها دارای انواع مختلفی هستند و در این مقاله به دو مورد از آن اشاره کردیم. بهتر است برای بررسی وضعیت و آگاهی از نوع کیست به بهترین متخصص مراجعه کنید. به طور کلی ممکن است با احساس درد و ناراحتی به متخصص زنان مراجعه نمایید و متوجه شوید که کیست تخمدان دارید . کیست ها در حقیقت کیسه هایی پر از مایعات هستند که در داخل تخمدان و یا سطح آن تشکیل می شوند. تخمدان ها در دو طرف رحم قرار دارند و با نگهداری تخمک ها سیکل قاعدگی را تنظیم می کنند . در صورتی که هریک از دستگاه های این ناحیه به درستی عمل نکنند شاهد اختلالات قاعدگی خواهیم بود.
علائم دفع کیست تخمدان
زمانی که صحبت از دفع کیست تخمدان میشود باید توجه داشته باشیم که این موضوع بدان معنا نیست که این کیست از بدن خارج میشود و قابل مشاهده است. بلکه میتوان گفت دفع کیست تخمدان به معنای پاره شدن یا تخلیه آن است. این اتفاق ممکن است به علائم زیر منجر شود:
- درد شدید: دفع کیست تخمدان ممکن است با درد شدید در ناحیه تخمدان همراه با سردرد و ناراحتی عمومی همراه باشد. این درد ممکن است ناگهانی باشد و به شدت بروز کند.
- خونریزی: پاره شدن کیست تخمدان ممکن است منجر به خونریزی ناگهانی در داخل شکم شود. این خونریزی ممکن است باعث احساس سنگینی و بیراهی در شکم شود.
- درد در ناحیه شکم: پاره شدن کیست تخمدان ممکن است باعث تنش و احساس پریشانی در منطقه شکم شود. ممکن است احساسی مانند تیر کشیدن یا احساس کشش در ناحیه تخمدان وجود داشته باشد.
- تشدید علائم پیشین: اگر کیست تخمدان علائمی مانند درد یا ناراحتی قبلی را ایجاد کرده بود، پاره شدن کیست ممکن است باعث تشدید این علائم شود.
در صورتی که مشکوک به پاره شدن یا دفع کیست تخمدان هستید، باید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. این شرایط ممکن است نیاز به اورژانس داشته باشند و نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند. پزشک شما میتواند با انجام معاینه فیزیکی، سونوگرافی و سایر آزمایشهای تشخیصی، تشخیص دقیق را بررسی کند و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.
بیشتر بخوانید: بی اختیاری ادرار در بارداری
آیا کیست تخمدان خطرناک است؟
بیشتر کیستهای تخمدان، معمولاً بیخطر هستند و درد و مشکلات جدی را ایجاد نمیکنند. اما در برخی موارد، کیست تخمدان ممکن است خطرناک باشد و نیاز به بررسی و درمان جدی داشته باشد. در ادامه شرایطی که کیست تخمدان ممکن است خطرناک باشد را بررسی میکنیم:
- . اندازه بزرگ: اگر کیست تخمدان بسیار بزرگ شود (معمولاً بیش از 5 سانتیمتر در قطر)، ممکن است فشار روی اعضای اطرافی مانند مثانه، رودهها و اعضای تناسلی ایجاد کند و علائم مشکلزا ایجاد کند.
- پارگی کیست: پارگی یا شکستن کیست تخمدان میتواند باعث عفونت، التهاب و درد شدید شود. اگر علائمی مانند درد ناگهانی و شدید در ناحیه تخمدان، تب، تهوع و استفراغ را تجربه میکنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: تزریق چربی به واژن
- خونریزی: در برخی موارد، کیست تخمدان ممکن است باعث خونریزی داخلی شود که منجر به درد شدید در شکم و ناحیه تخمدان میشود. اگر خونریزی شدید، سردرد شدید، سرگیجه و ضعف عمومی را تجربه میکنید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
به هر حال، تشخیص دقیق و ارزیابی شرایط خاص شما نیازمند مشاوره پزشک خود است. هرگونه علامت یا عارضه نگرانکننده را با پزشک خود مطرح کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام شود.
نتیجهگیری
کیست تخمدان مانند هر عارضه دیگری با خود سوالات و نگرانیهایی را به همراه دارد. در این مقاله تمام سوالات را در این زمینه مورد بررسی قرار دادیم. بسیار توجه داشته باشید که از درمان خودسرانه در منزل خودداری کنید.

دکتر مریم کرمعلی
جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
فلوشیپ اختلالات کف لگن و جراح زیبایی زنان
– عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران از سال 1393 تا کنون
– عضو شورای پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳
– عضو کمیته آزمون های بالینی کارآموزی و کارورزی از سال۱۳۹۱ تا ١٣٩٣
– عضو EDC دانشگاه علوم پزشکی اراک ١٣٩١ تا ١٣٩٣




0 Comments