درمان خشکی واژن یکی از موضوعات مهم در حفظ سلامت و کیفیت زندگی زنان است. این مشکل که میتواند در نتیجه تغییرات هورمونی، افزایش سن، یائسگی، یا عوامل دیگر رخ دهد، تأثیر قابلتوجهی بر راحتی و روابط زناشویی افراد میگذارد. خوشبختانه، امروزه روشهای متعددی برای درمان خشکی واژن وجود دارد، از جمله استفاده از مرطوبکنندهها، ژلهای روانکننده، درمانهای هورمونی و حتی روشهای پیشرفتهتر مانند لیزر درمانی. هدف از درمان، بازگرداندن رطوبت طبیعی واژن، کاهش علائم ناخوشایند و بهبود کیفیت زندگی افراد است.
اهمیت درمان خشکی واژن در سلامت زنان
خشکی واژن یکی از مشکلات شایع و در عین حال نادیده گرفتهشده در میان زنان است که میتواند تأثیرات گستردهای بر سلامت جسمی، روانی و روابط زناشویی داشته باشد. درمان این مشکل نه تنها به بهبود کیفیت زندگی کمک میکند، بلکه میتواند از مشکلات جدیتر جلوگیری کند.
بهبود کیفیت زندگی روزمره
خشکی واژن اغلب با علائمی مانند خارش، سوزش و احساس ناراحتی در طول روز همراه است. این علائم میتواند فعالیتهای روزانه را مختل کرده و باعث کاهش تمرکز و انرژی فرد شود. درمان به موقع این مشکل، به زنان کمک میکند تا بدون تجربه این علائم ناخوشایند، به زندگی عادی خود بازگردند.
حفظ سلامت روابط زناشویی
خشکی واژن میتواند باعث درد و ناراحتی در طول رابطه زناشویی شود که این مسئله ممکن است به کاهش میل جنسی یا حتی مشکلات عاطفی میان زوجین منجر شود. درمان این وضعیت، به بازگرداندن راحتی و لذت در روابط کمک کرده و بهبود ارتباط عاطفی میان زن و شوهر را تسهیل میکند.
پیشگیری از عفونتها و مشکلات جدیتر
خشکی واژن میتواند با کاهش رطوبت و خاصیت ارتجاعی دیوارههای واژن، خطر ابتلا به عفونتهای واژینال و ادراری را افزایش دهد. درمان این مشکل با استفاده از روشهای مناسب، محیط واژن را سالمتر نگه داشته و از بروز مشکلات ثانویه جلوگیری میکند.
افزایش اعتماد به نفس و بهبود سلامت روانی
این مشکل میتواند تأثیر منفی بر اعتماد به نفس و سلامت روانی زنان داشته باشد، به ویژه اگر باعث اختلال در روابط زناشویی یا فعالیتهای اجتماعی شود. با درمان مناسب، زنان احساس بهتری نسبت به خود و بدنشان پیدا کرده و کیفیت زندگی روانی آنها نیز بهبود مییابد.
بیشتر بخوانید: انواع بی اختیاری ادرار
بهترین زمان مراجعه به پزشک
خشکی واژن ممکن است در هر سنی اتفاق بیافتد اما شایع ترین زمان آن هنگام یائسگی است. اگر هنگام نشستن، ایستادن، ورزش کردن، ادرار کردن و رابطه جنسی احساس درد داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مشاهده علائم زیربرای معاینه و بررسی های بیشتر به متخصص زنان مراجعه کنید:
- سوزش و خارش
- ترشحات غیر عادی
- درد هنگام رابطه جنسی
- خونریزی خفیف بعد از رابطه جنسی
- بوی بد واژن
- بی اختیاری ادرار استرسی
روشهای درمان خشکی واژن
خشکی واژن یک مشکل شایع در میان زنان است که میتواند به دلایل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، یائسگی، استرس و حتی استفاده از برخی داروها ایجاد شود. خوشبختانه، برای این مشکل روشهای درمانی متعددی وجود دارد که شامل راهکارهای طبیعی، دارویی و تکنولوژیهای پیشرفته میشود. در ادامه به چند روش رایج و موثر اشاره میکنیم:
استفاده از مرطوبکنندهها و روانکنندههای واژینال
این محصولات بدون نسخه در دسترس هستند و به کاهش خشکی و افزایش راحتی در طول فعالیتهای روزمره یا روابط زناشویی کمک میکنند. در زمان درمان ممکن است رابطه جنسی دردناک باشد، اما استفاده از روان کننده ها و کرم ها باعث کاهش درد می شوند. استفاده از بعضی کاندوم هایی که دارای مواد شیمیایی هستند، باعث تشدید خشکی واژن می شوند. در کل رابطه جنسی منظم در روند بهبودی بسیار تاثیرگذار است. از جمله مرطوب کننده ها و روان کننده ها برای رفع خشکی واژن عبارتند از:
- مرطوبکنندههای واژینال: این محصولات برای استفاده روزانه طراحی شدهاند و به حفظ رطوبت طبیعی واژن کمک میکنند. آنها معمولاً اثرات طولانیمدتی دارند و رطوبت محیط واژن را به طور مداوم تأمین میکنند. این روش برای افرادی که دچار خشکی مزمن هستند، گزینه مناسبی است.
- ژلهای روانکننده: این محصولات برای استفاده در زمان کوتاه، مانند هنگام رابطه زناشویی، کاربرد دارند. آنها اصطکاک را کاهش داده و تجربه راحتتری ایجاد میکنند. این ژلها بر پایه آب، سیلیکون یا روغن تولید میشوند که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
- مزایا و معایب: این محصولات سریعالاثر و قابلدسترس هستند، اما اثر موقتی دارند و نیاز به تکرار استفاده دارند. همچنین باید از محصولات بدون عطر و مواد شیمیایی مضر استفاده شود تا از تحریک جلوگیری شود.
بیشتر بخونید: جراحی پرده بکارت بسته
درمانهای هورمونی موضعی
یکی از دلایل اصلی خشکی واژن کاهش سطح استروژن است، بهویژه در دوران یائسگی. درمانهای هورمونی موضعی یکی از موثرترین راهکارها برای این مشکل هستند.
- کرمهای استروژن: این کرمها به صورت موضعی روی دیواره واژن استفاده میشوند و باعث افزایش ضخامت و رطوبت این ناحیه میگردند. استفاده منظم از آنها به رفع علائم خشکی و بازگرداندن سلامت بافتها کمک میکند.
- قرصهای واژینال: این قرصها نیز حاوی دوز کمی از استروژن هستند و به طور مستقیم در داخل واژن قرار میگیرند. آنها اثر مشابهی با کرمهای استروژن دارند اما استفاده از آنها ممکن است راحتتر باشد.
- حلقههای استروژنی: این حلقهها به مدت چند هفته در داخل واژن قرار میگیرند و به طور مداوم استروژن آزاد میکنند. این روش نیاز به تکرار روزانه ندارد و برای افرادی که استفاده منظم از کرم یا قرص را دشوار میدانند، گزینه مناسبی است.
لیزر درمانی و تکنولوژیهای پیشرفته
در صورتی که سایز درمان ها موثر واقع نبود، لیزر روشی غیر تهاجمی و موثر است. این روش برای کسانی که درمان هورمونی برای آن ها مناسب نیست، بهترین گزینه است. اگر دچار عفونت یا زگیل تناسلی هستید بعد از رفع شان برای درمان با لیزر اقدام کنید. فرآیند درمان طی 3 الی 4 جلسه با فاصله 6 هفته ای برنامه ریزی می شود. در این روش نیازی به بیهوشی نیست و در مدت زمان کمی تمام می شود. لیزر فرکشنال CO2 یک پروب داخل واژن سبب تحریک برای کلاژن سازی و سفت شدن بافت در ناحیه است. لیزر درمانی یکی از روشهای جدید و موثر برای رفع خشکی واژن است که نتایج طولانیمدتتری ارائه میدهد.
- مکانیزم اثر: در این روش از لیزر برای تحریک تولید کلاژن و بهبود خاصیت ارتجاعی و رطوبت دیوارههای واژن استفاده میشود. این فرآیند به بازسازی بافت و افزایش خونرسانی کمک میکند.
- مزایا: لیزر درمانی روشی غیرتهاجمی است که به زمان بهبودی کوتاه نیاز دارد. معمولاً پس از چند جلسه درمان، بهبود قابلتوجهی در رطوبت و راحتی واژن مشاهده میشود.
- معایب: این روش هزینهبر است و ممکن است نیاز به تکرار دورهای داشته باشد. همچنین همه افراد کاندیدای مناسبی برای این نوع درمان نیستند و باید با پزشک مشورت کنند.
تغییر سبک زندگی و استفاده از درمانهای طبیعی
گاهی تغییرات ساده در سبک زندگی و استفاده از روشهای طبیعی میتواند به بهبود خشکی واژن کمک کند.
- هیدراتاسیون و تغذیه سالم: نوشیدن آب کافی و مصرف مواد غذایی سرشار از ویتامین E و اسیدهای چرب ضروری، میتواند به حفظ رطوبت طبیعی بدن کمک کند.
- ورزش منظم: ورزشهایی که گردش خون را بهبود میبخشند، مانند یوگا یا پیادهروی، میتوانند به کاهش علائم خشکی واژن کمک کنند.
- استفاده از روغنهای طبیعی: روغن نارگیل یا روغن زیتون به عنوان مرطوبکنندههای طبیعی عمل میکنند و میتوانند به کاهش خشکی و التهاب کمک کنند. البته باید از استفاده بیش از حد آنها یا استفاده در موارد حساسیتزا خودداری شود.
هر یک از این روشها بسته به علت اصلی خشکی و شرایط فرد، میتوانند مفید باشند. توصیه میشود پیش از انتخاب روش درمان، با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شما تعیین شود.
بیشتر بخوانید: جراحی لابیاپلاستی
درمان خشکی واژن در یائسگی
یکی از شایع ترین عوارض یائسگی، خشکی واژن است. طی تحقیقات به عمل آمده، 20 درصد از زنانی که دوره یائسگی آن ها آغاز شده شده است، برای درمان خشکی واژن به پزشک مراجعه کرده اند. البته آمار واقعی بسیار بالاتر است، زیرا بسیاری از زنان از ابراز کردن علائم به پزشک خود خجالت می کشند. حدود 40 تا 50 درصد زنان دچار خشکی واژن می شوند. در اثر کاهش سطح استروژن، دیواره های دستگاه ادراری نازک شده که نتیجه آن عفونت و تکرر ادرار است. به مجموعه ای از علائم که شامل خارش و خونریزی پس از رابطه جنسی، افزایش ترسح و اختلال در عملکرد مثانه سندروم یائسگی دستگاه ادراری یا GSM syndrome می گویند. البته علائم یائسگی در هر فرد متفاوت است.
برای تشیخص ابتدا پزشک برای بررسی علت معاینه لگنی انجام می دهد. در معاینه لگنی، قرمزی، نازک شدن دیواره برای احتمال سایر بیماری ها مانند عفونت واژن و مجاری ادراری بررسی می شود. برای بررسی بیشتر آزمایش خون، آزمایش ادرار و تست پاپ اسمیر نیز گرفته می شود.
جلوگیری از خشکی واژن
با رعایت کردن موارد زیر می توان تا حدود زیادی از خشکی واژن جلوگیری کرد.
- استفاده از ویتامین ها و مکمل های دارویی
- رژیم غذایی سالم
- مصرف استروژن های گیاهی و فیتواستروژن ها مانند سویا و بذر کتان
- مصرف آب و محدود کردن کافئین
- برنامه ورزشی منظم
- رابطه جنسی منظم
اگر دچار چاقی هستید، کاهش وزن آهسته و پیوسته برای تنظیم استروژن مفید است. کاهش وزن سریع نتیجه معکوس دارد.
نتیجهگیری
درمان خشکی واژن بسیار با اهمیت است و نباید آن را نادیده گرفت. درمان به موقع و مناسب این وضعیت، نه تنها سلامت جسمی بلکه سلامت روانی و اجتماعی زنان را نیز بهبود میبخشد و به آنها کمک میکند زندگی راحتتر و شادتری داشته باشند.
دکتر مریم کرمعلی
جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی
فلوشیپ اختلالات کف لگن و جراح زیبایی زنان
– عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران از سال 1393 تا کنون
– عضو شورای پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اراک از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳
– عضو کمیته آزمون های بالینی کارآموزی و کارورزی از سال۱۳۹۱ تا ١٣٩٣
– عضو EDC دانشگاه علوم پزشکی اراک ١٣٩١ تا ١٣٩٣
0 Comments